KULTURYSTYKA - Czy alkohol tuczy?

Dużo się mówi o szkodliwości alkoholu i o groźbach związanych z nadmiernym jego spożywaniem. Często powracającym w rozmowach tematem jest także wpływ alkoholowych trunków na naszą linię - żartobliwe określenia "mięsień piwny" czy "piwna opona" nie mogą przecież brać się z próżni. Ale czy tak jest faktycznie?

Napoje alkoholowe zawierają przede wszystkim - poza rzecz jasna różnymi ilościami alkoholu etylowego - wodę, węglowodany i białka, a zależnie od proporcji tych składników różni się wartość energetyczna trunków. Część z tych substancji w określonych warunkach ulega spaleniu do dwutlenku węgla, wody, czasem innych związków z uwolnieniem energii cieplnej, a w przypadku składników pokarmowych ich ciepło spalania określa się mianem wartości energetycznej (kaloryczności). Ze spalenia w organizmie człowieka 1 g etanolu powstaje aż 7 kcal. Dla porównania 1 g tłuszczów dostarcza nam 9 kcal, 1 g białek i 1 g węglowodanów już tylko 4 kcal, natomiast sole mineralne, witaminy oraz woda nie są nośnikami energii.

Najwięcej etanolu zawierają wódki, dlatego spośród napojów alkoholowych są najbardziej kaloryczne. Wódki czyste wytwarzane są ze spirytusu rektyfikowanego zmieszanego z wodą, a wartość energetyczna 100 g takiego trunku o mocy 45% obj. alkoholu wynosi około 250 kcal. Wódki gatunkowe otrzymuje się ze spirytusu wymieszanego z wodą, cukrem i składnikami smakowo-zapachowymi. Kaloryczność takich napojów alkoholowych zależy zatem nie tylko od zawartości etanolu, ale również cukru.

Wino może zawierać 9-18% obj. alkoholu oraz nawet ponad 12 g cukrów w 100 g. Ilość tych dwóch składników jest podstawą podziału win na wytrawne, półwytrawne, półsłodkie oraz słodkie i decyduje zarazem o ich wartości energetycznej. Wino wytrawne, czyli takie, które zawiera 9-11% obj. alkoholu i do 2% cukru, ma najwyżej 68 kcal na 100 g. Natomiast wino deserowe bardzo słodkie, zawierające 16-18% obj. alkoholu i 15% cukru to już około 150-160 kcal. Znacznie bardziej kaloryczne są winiaki otrzymane w wyniku destylacji win. Zawierają 38% obj. alkoholu i około 2% cukru, a ich kaloryczność to nawet 220 kcal na 100 g.

Piwo natomiast składa się z wody, 3-7% etanolu i 4.5-11% (głównie węglowodanowego) ekstraktu. Duża ilość cukrów przesądza o kaloryczności tego napoju, przy czym znaczny wpływ na jej wartość ma sam alkohol: 100 g piwa bezalkoholowego dostarcza niewiele ponad 25 kcal, piwa zaś o mocy 6% zawierającego 5 g cukru - już około 65 kcal.

Sedno odpowiedzi na pytanie, czy alkohol tuczy, tkwi jednak w specyfice przetwarzania tej substancji przez nasz organizm. Często nie pamięta się, że metabolizm alkoholu jest inny niż węglowodanów czy tłuszczy, a substancja ta nie może zostać zmagazynowana w postaci tkanki tłuszczowej.

Pamiętajmy, że alkohol etylowy - jak wiele innych toksycznych związków - jest w 95% rozkładany w wątrobie do dwutlenku węgla i wody, tkanka tłuszczowa pochodzi więc przede wszystkim od zawartego w napojach alkoholowych cukru. Nie każdy również wie, że etanol hamuje proces trawienia i wchłaniania wielu składników pokarmowych.

Nie znaczy to jednak, że napoje alkoholowe nie mają żadnego wpływu na tworzenie się tkanki tłuszczowej. Wręcz przeciwnie, należy pamiętać o tym, że trunki te zdecydowanie zaostrzają apetyt. Etanol pobudza rozkład zawartego w wątrobie glikogenu, tym samym pozbawiając organizm łatwo dostępnego źródła energii, a w dalszej kolejności powodując spadek cukru we krwi i wystąpienie uczucia głodu. Należy więc pamiętać, że mimo iż nie można demonizować wpływu alkoholu na naszą linię, towarzyszące naszym posiłkom i spotkaniom wina, piwa czy drinki powinny być pite z umiarem.